شجره نامه شناسی ب ام و سری پنج؛ از نسل اول تا سوم اسپرت ترین سدان خانوادگی جهان

سرآغاز سری 5 شرکت بی ام و به سال 1972 میلادی باز می گردد. در سالی که بی ام و با معرفی خودرویی با نام سری 5، نام گذاری محصولات قبل از جنگ جهانی خود را به نوعی ابقا کرد.

سری 5 را یک سدان سایز متوسط خوانده اند، به گونه ای که سری 3 در سال 1975 به عنوان کوچک ترین سدان از راه رسید و سری 7 هم در سال 1977 به عنوان سدان فول سایز بی ام و سبد محصولات بی ام را تکمیل کرد.

گرچه امروزه داستان به کلی فرق کرده است و محصولات ریز و درشت بسیاری همچون شاسی بلند ها و کراس اوور ها در بین این محصولات اصلی جا باز کرده اند اما سرآغاز موفقیت بی ام و و جهانی شدن آن پس از گذشت چهار دهه را باید در اوخر دهه 60 و 70 جست و جو کرد.

حال شرکت بی ام و در موزه خود تمامی نسل های این سری محبوب و پر افتخار خود را به نمایش گذاشته است. در کشور ما هم تمامی سری 5 ها عرضه شده اند و با این که هیچ وقت مدلی از این سری در کشور ما تولید نشده اما همیشه از سری 5 به خصوص در نسل های اولیه به خوبی یاد شده است.

در ادامه قصد داریم تا مختصری از تاریخچه نسل به نسل این خودرو را برایتان بازگو کنیم. در واقع بی ام و سری 5 را می توان معجونی از نوستالژی گذشته در کنار تکنولوژی روز شگفت انگیز و غیرقابل باور در نسل جدید نام گذاری کرد.

نسل اول: اتاق E12

با معیار های طراحی امروزی جعبه مانند به نظر می رسد اما در روزگار خودش یکی از بهترین و مدرن ترین طراحی های ممکن را داشته است و جالب است بدانید که طراحی سری اول این خودرو توسط مارچلو گاندینی انجام شده است، مهندس بزرگ ایتالیایی که طراحی لامبورگینی میورا را نیز بر عهده داشته و یکی از طراحان افسانه ای میانه قرن بیستم به حساب می آید.

صندلی راه راه مخملی نرم، سرعت سنج و دور موتور سنج دایروی شکل بزرگ بی ام و، ساعت قرار گرفته در بین دکمه کنترل سرعت فن ها مزین شده به کلمه LuFter آلمانی در روزگاری که استفاده از زبان انگلیسی در صنعت خودروسازی به صورت استاندارد در نیامده بود.

صفحه نمایش ایستاده، ستون های فوق باریک با دید رو به بیرون عالی و…تمام چیزهایی است که امروزه ما با حسرت آن ها را از دست داده ایم. 528 سال 1975 مجهز به یک جفت کاربراتور برای تغذیه موتور از هوا و سوخت استفاده می کرده است.

اما آیا می توان آن را یک سدان تمام اسپرتی نام گذاری کرد؟ موتور 165 اسب بخاری مجهز به جعبه دنده اتوماتیک 3 سرعته با ضرایب دنده بلند و وزن 1400 کیلوگرمی را به سختی می توان یک سدان اسپرت نامید.

گرچه در مدل های مجهز به دنده دستی اوضاع کاملا متفاوت است. سواری با این مدل حسی شبیه به یک قایق در امواج آرام دریا را می دهد.

فرمان بزرگ که پس از چرخاندن بیش از حد بادی رول را به شما تقدیم می کند. با معیار های امروزی بی ام و می توان این مدل را نسبتا با سواری نرم توصیف کرد. در آن روزگار اکثرا آلفارومئو آلفتا را خودرویی بهتر از منظر رانندگی می دانستد، اما هنوز هم E12 یک سدان با حس و حال بسیار قدرتمند است.

نسل دوم: اتاق E28

اولین خودرویی که بی ام و به کمک کامپیوتر آن را طراحی کرد. در آن روزگار در شرکت بی ام و تنها یک رایانه وجود داشت و تیم توسعه و طراحی بی ام و این رایانه را از بخش حساب داری شرکت قرض گرفته بود.

به همین دلیل احساس مدرن بودن در این نسل با مقایسه با نسل قبلی به وضوح دیده می شود. در ظاهر شاید تفاوت چندانی بین E12 و E28 مشاهده نشود اما در زیر پوست خودرو تغییرات عمده ای صورت پذیرفته بود.

حتی ترمز ضد قفل هم به صورت آپشن برای اولین بار در این مدل استفاده شد. E28 یکی از اولین بی ام و های بود که به کابین راننده گرا به خاطر فرم خاص داشبورد متمایل به سمت راننده مجهز شده بود.

حتی امروز هم این سنت توسط بی ام و حفظ شده است و تمامی کنترل کننده های تهویه مطبوع،رادیو و…به سمت راننده تمایل دارد که دلیل آن هم استفاده راحت تر در حین رانندگی بوده است.

بیش از 700 هزار نسخه از این خودرو بین سال های 81 تا 88 ساخته شد. E28 اولین حرکت جدی بی ام و برای ساخت سدان های اسپرت درجه یک بود.

سرآغاز مدل های M این سری از این اتاق شروع شد و بی ام و مدل M5 را روانه بازار کرد. با قدرت 311 اسب بخار از موتور M88. برای نشان دادن قدرت M5 می توان به قوی ترین مدل معمولی که M535i با قدرت 218 اسب بخاری بود اشاره کرد.

همچنین برای اولین بار موتور دیزلی پایش به بی ام و ها باز شد و سرآغازی بر عرضه مدل های دیزلی با آن موتورهای آرام و پر گشتاور بود. البته در سال 83 استاندارد های این موتورها با مدل های امروزی به کلی متفاوت بود.

موتور توربو شده دیزلی که بین دور 2500 تا 4000 RPM به معنای واقعی کلمه نیرو تولید می کرد و با همه این ها خودروی چندان سریعی هم نبود.

نسل سوم: اتاق E34

با عرضه 2 نسل از سری 5، بی ام و یک جانشین انقلابی را معرفی کرد. در واقع این اتاق نه تنها شکوه خودروهای قدیمی تر را همراه خود دارد بلکه با معیار های امروزی هم خودرویی مناسب برای استفاده روزمره به حساب می آید. بسیاری از دوست داران بی ام و این مدل را بهترین بی ام و تولید شده در تاریخ می دانند.

ظاهر قدرتمند و چرخ های بزرگ از برند BBS به همراه چراغ های بزرگتر در کنار جلو پنجره جدید بی ام و زبان طراحی جدید در عین حفظ سنت را نشان می دهد.

ستون های قطور و استفاده از صفحه نمایش مدرن، کلید های ارگونمیک مجهز به نور پس زمینه و…نشان دهنده یک حرکت رو به جلو و اساسی در عین انسجام واقعی تمامی اجزا در کنار هم هستند.

این اتاق بی ام و را باید محکم، نرم و سریع توصیف کرد. موتور V8 با 286 اسب بخار با آن صدای محشر مکانیکی و جعبه دنده 5 سرعته خودکار تمام چیزی است که از یک سدان اروپایی طلب می کنید.

همچنان با معیار های امروزی بی ام و خودروی نرمی به شمار می رود، اما حضور ESP در این نسل هم مسئله دیگری بود. همچنین احساس واقعی که از فرمان انتظار می رود را برآورده نمی کند.

در هر صورت مدل V8 را باید یک اتوبان نورد واقعی نامید. مدل ضعیف تر 535i با موتور 6 سیلندر هم انتخاب دیگر بود و در آخر مدل M5 که تاکنون آخرین M5 مجهز به موتور 6 سیلندر تاریخ محسوب می شود و از برخی مدل های فراری هم سن و سال خود سریعتر بود.

ب ام و با این مدل اوج قدرت مهندسی خود در ساخت یک سدان اسپرت با دوام، زیبا، سریع و البته دوست داشتنی را در اوایل دهه 90 میلادی به نمایش گذاشت اما در بازار تا حدی زیادی زیر سایه درخشش مدل جاودانه مرسدس بنز W124 قرار گرفت که در ایران به نام بنز کُپل معروف شده اند.

قسمت دوم این مقاله نیز به معرفی اجمالی نسل های بعدی سری پنج اختصاص خواهد داشت و ظرف روزهای آینده منتشر می شود.